Του Γιώργου Κουβίδη*
Στις 6 Νοέμβρη 2016 στην Πάτρα σε έλεγχο αλκοτέστ συνελήφθη «40χρονος ημεδαπός» να οδηγεί μεθυσμένος.
Σάλος ξέσπασε στα ΜΜΕ όταν αποκαλύφθηκε ότι ένα χρόνο πριν, στις 14 Νοεμβρίου 2015, ο ίδιος δράστης οδηγώντας μεθυσμένος είχε προκαλέσει τροχαία σύγκρουση στην παραλιακή της Πάτρας προκαλώντας τον θάνατο του 22χρονου φοιτητή Ιατρικής Νίκου Καραπάνου και τον τραυματισμό του συνεπιβάτη του.
Σύμφωνα με τη μητέρα του θύματος, ο δράστης είχε συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα 1,87gr/Lt.
Με αυτήν την ποσότητα αλκοόλ στο αίμα, και όλες τις υπόλοιπες παραβάσεις, στον δράστη ασκήθηκε δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια, αφέθηκε φυσικά από την πρώτη στιγμή ελεύθερος ενώ έπειτα από ένα εξάμηνο του επιστράφηκε και η άδεια οδήγησής του, νόμιμα και τυπικά.
Οπως ορίζουν οι διατάξεις του ΚΟΚ η μέγιστη νόμιμη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα οδηγού στη χώρα μας, όπως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, είναι 0,5gr/Lt.
Σαφώς υψηλότερη βέβαια από τη Σουηδία και την Πολωνία (0,2) ή την Τσεχία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία που έχουν θεσπίσει μηδενικό όριο αλκοόλ στο αίμα για όλους τους οδηγούς.
Στη χώρα μας προφανώς το αλκοόλ δεν επηρεάζει την οδήγηση και δεν αποτελεί τόσο σοβαρό πρόβλημα.
Αυτό βέβαια δεν προκύπτει από τις επαναλαμβανόμενες αναφορές της Τροχαίας, όπου οι επικίνδυνες παραβάσεις που αφορούν τη χρήση αλκοόλ βρίσκονται πάντα ψηλά στη λίστα.
Παρ’ όλα αυτά φαίνεται πως αυτή η χώρα αντιλαμβάνεται… ανάποδα την πραγματικότητα και για τον λόγο αυτό το 2010 αποφασίστηκε η υποβάθμιση των παραβάσεων της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και τοξικών ουσιών από πλημμελήματα σε πταίσματα με το παροιμιώδες σκεπτικό ότι:
«Κρίνεται ότι είναι ανάγκη μερικές αξιόποινες πράξεις που δεν εμφανίζουν “εγκληματικό άδικο” και στην ουσία πρόκειται για πράξεις με μικρή κοινωνική απαξία και οι οποίες σήμερα είναι πλημμελήματα και επιβαρύνουν υπέρμετρα τα πινάκια των δικασίμων των Μονομελών Πλημμελειοδικείων να “υποβιβασθούν” αυτές σε πταίσματα και να δικάζονται από τα Πταισματοδικεία» (εισηγητική έκθεση Ν. 3904/2010).
Χάρη σε μια δυναμική κινητοποίηση οικογενειών θυμάτων που συντόνισε ο πανελλαδικός σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα σε συνδυασμό με την υπάρχουσα πολιτική κρίση οδήγησε τελικά στην ανατροπή αυτής της διάταξης και την επαναφορά σε ισχύ των προηγουμένων την 1η Μαρτίου 2012.
Μια πύρρειος νίκη;
Φαίνεται όμως ότι η αντίληψη πως το αλκοόλ στην οδήγηση δεν είναι τελικά και τόσο επικίνδυνο αποτελεί βαθιά ριζωμένη άποψη στην ελληνική κοινωνία και στους θεσμούς της, στην πολιτική εξουσία και στη Δικαιοσύνη.
Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς αυτή την επιλογή, το να βαδίζει δηλαδή η χώρα μας αντίστροφα από το σύνολο σχεδόν του πλανήτη;
Από το 2004 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει τεκμηριώσει την αύξηση της πιθανότητας εμπλοκής σε τροχαία σύγκρουση σε σχέση με την αύξηση της συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα θεωρώντας πως η υπέρβαση του 0,5gr/Lt σχεδόν διπλασιάζει την πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαία σύγκρουση, ενώ αν η συγκέντρωση φτάσει στο 1gr/Lt η πιθανότητα θα γίνει σχεδόν πενταπλάσια.
Επειδή η χρήση αλκοόλ έχει μη αμφισβητήσιμα αποτελέσματα στον άνθρωπο θα περίμενε κανείς ότι η αντιμετώπιση οδηγών που εμπλέκονται σε τροχαίες συγκρούσεις ενώ έχουν καταναλώσει αλκοόλ θα τύχαιναν μιας ανάλογης μη αμφισβητούμενης αντιμετώπισης.
Κανείς δεν αμφισβητεί τις μετρήσεις που γίνονται με λήψη αίματος έπειτα από σοβαρά συμβάντα και ουδέποτε η υπερασπιστική γραμμή θα είναι ότι ο δράστης δεν ήταν μεθυσμένος.
Δυστυχώς οι νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά και οι δικαστικές πρακτικές είναι τέτοιες που αφήνουν στην άκρη κάθε επιστημονική ανάλυση του θέματος και τοποθετούν με αυτόματο τρόπο το τροχαίο έγκλημα υπό την επήρεια αλκοόλ στη γνωστή λίστα των «ατυχημάτων» από αμέλεια.
Οπως και τα περισσότερα άλλα, τα «ατυχήματα» αυτά είναι απόλυτα προβλέψιμα.
Μπορούν κατά συνέπεια να προληφθούν και γι’ αυτό δεν είναι «ατυχήματα».
Η πρόκληση ενός θανατηφόρου τροχαίου απαιτεί προσπάθεια. Και τέτοιες προσπάθειες θα έχουμε όλο και περισσότερες όσο νομιμοποιείται η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, τα σχετιζόμενα εγκλήματα βαφτίζονται ατυχήματα και οι φόνοι ανθρωποκτονίες από αμέλεια. 
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 μεγάλες επιστημονικές μελέτες, οι περισσότερες για λογαριασμό του NHTSA (Διεύθυνση Ασφάλειας Αυτοκινητοδρόμων των ΗΠΑ) εξέτασαν τη σχέση ασυνήθιστα (όμως όπως αποδεικνύεται αρκετά συνηθισμένων στη χώρα μας) μεγάλων συγκεντρώσεων αλκοόλ στο αίμα με την πιθανότητα εμπλοκής σε σύγκρουση.
Περνώντας πάνω από το 1,1gr/Lt οι πιθανότητες κυριολεκτικά εκτοξεύονται.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι ένα: με ποια λογική ένας άνθρωπος που κάνει χρήση αλκοόλ (σε τέτοιο βαθμό ώστε αν οδηγήσει αυτοκίνητο να έχει 20 ή 40 ή και 100 φορές πολλαπλάσια πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαίο από έναν νηφάλιο οδηγό και όταν σκοτώνει ή αφήνει ανάπηρο έναν ή και περισσότερους ανθρώπους) θεωρείται απλά αμελής και διώκεται για πλημμέλημα και δεν του αφαιρείται ούτε καν η άδεια οδήγησης πέρα από το 6μηνο που προβλέπει ο ΚΟΚ;
Ας δούμε λιγο ποιο συγκεκριμενα αυτην την πραγματικότητα:
14 Ιουνίου 2009, περιφερειακή Θεσσαλονίκης-Μουδανιών
Γιώργος Κωνσταντινίδης & Ιωάννα Καλεσοπούλου
Ο δικηγόρος Δ.Ρ., οδηγώντας μεθυσμένος μια Porsche Cayenne, χτύπησε από πίσω το αυτοκίνητό τους και σκότωσε τον 52χρονο μουσικό Γιώργο Κωνσταντινίδη, έναν από τους πρωτοπόρους της τζαζ στην Ελλάδα, και την 22χρονη φοιτήτρια του τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιωάννα Καλεσοπούλου ενώ επέστρεφαν από την εργασία τους. Ο δράστης – υπότροπος είχε σκοτώσει το 1997 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μια πεζή.
Αρνήθηκε να δώσει αίμα επικαλούμενος… θρησκευτικούς λόγους. Αν και η άρνηση αλκοτέστ σημαίνει για τις δικαστικές αρχές αποδοχή ότι η συγκέντρωση είναι πάνω από 1,1gr/Lt και παρότι έκανε ελιγμούς και έτρεχε με ταχύτητα μεγαλύτερη των 180 km/h παραπέμφθηκε για πλημμέλημα και η άδεια οδήγησής του επεστράφη έξι μήνες μετά.
Η υπόθεση τελεσιδίκησε πρόσφατα στο Εφετείο Θεσσαλονίκης με συνολική καταδίκη 6 χρόνια εξαγοράσιμα.
Και τις δυο φορές ο δράστης δεν παρέστη καν στη δίκη ενώ εξακολουθεί να οδηγεί νόμιμα!
12 Ιουνίου 2011, λ. Ποσειδώνος, Λαγονήσι
Οδηγός ΙΧ υπό την επήρεια αλκοόλ και με υπερβολική ταχύτητα κτυπάει από πίσω άλλο ΙΧ με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό της συνοδηγού Βάσως Παπαδημητρίου, 29 ετών. Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα του δράστη 1,38 gr/Lt στην πρώτη και 1,15 στη δεύτερη μέτρηση.
Δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια σε βαθμό πλημμελήματος. Το δικαστήριο τον Ιούνιο 2016 του επέβαλλε ποινή 4 χρόνια με αναστολή – λόγω προτέρου εντίμου βίου.
Φυσικά δεν του αφαιρέθηκε η άδεια οδήγησης (πέρα από το αρχικό εξάμηνο) και δεν εμφανίστηκε ποτέ στο δικαστήριο.
15 Απριλίου 2012, Κυριακή του Πάσχα, Βόλος, λ. Αθηνών 
ΙΧ που οδηγούσε 22χρονος υπό την επήρεια αλκοόλ πέρασε στο αντίθετο ρεύμα και προκάλεσε σύγκρουση με άλλο ΙΧ και με μοτοσικλέτα.
Αποτέλεσμα της τριπλής σύγκρουσης ήταν να χάσει τη ζωή της η 50χρονη δασκάλα Κυριακούλα Κασιόπτα και να τραυματιστούν ο 57χρονος σύζυγός της, η μητέρα της και ο 27χρονος οδηγός του δικύκλου. Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα 1,66 gr/Lt.
Πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαίο 40πλάσια από τη συνήθη. Δίωξη σε βαθμό πλημμελήματος για ανθρωποκτονία και απόπειρες από «αμέλεια».
Τον Σεπτέμβριο το Τριμελές Πλημμελειοδικείο αποφάσισε την επιβολή ποινής δύο ετών και ενός μηνός για τον θάνατο της δασκάλας, καθώς επίσης ποινή ενός έτους για πρόκληση σωματικών βλαβών των υπολοίπων επιβαινόντων στα οχήματα.
Η ποινή έχει ανασταλτικό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα το δικαστήριο αποφάσισε την αφαίρεση για έναν χρόνο του διπλώματος οδήγησης από τον δράστη. Ο δράστης δεν παρέστη στη δίκη.
12 Μαΐου 2012, οδ. Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, Ηράκλειο Κρήτης 
26χρονος οδηγός ΙΧ υπό την επήρεια αλκοόλ πέφτει πάνω σε τρεις δεκαοκτάχρονους πεζούς.
Τραυματίζει θανάσιμα των Κώστα Κανιτάκη, σοβαρά τον Μανόλη Ζουριδάκη, και ελαφρότερα τον Μανώλη Φάρκωνα.
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα 2,2gr/Lt. Πιθανότητα εμπλοκής 100πλάσια από έναν νηφάλιο οδηγό.
Δίωξη σε βαθμό πλημμελήματος για ανθρωποκτονία από αμέλεια.
Πρωτόδικη απόφαση 4 χρόνια για τον φόνο και από ενάμιση χρόνο για κάθε τραυματισμό και ένα έτος στέρηση διπλώματος.
Η έφεση είχε ανασταλτικό χαρακτήρα και ο δράστης αφέθηκε από την πρώτη στιγμή ελεύθερος και συνεχίζει να οδηγεί νόμιμα.
Ιούνιος 2014, Πάτρα, περιοχή έξω Αγυιάς
Οδηγός ΙΧ υπό την επήρεια αλκοόλ μπαίνει στο αντίθετο ρεύμα, χτυπάει μοτοσικλέτα και τραυματίζει θανάσιμα τον 23χρονο Αντώνη Μαγδάκη και την 24χρονη Εφη Κονταρά.
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα του δράστη 1,73 gr/Lt. Η δίωξη, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή.
Στις 15/6/2015 το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πατρών πρωτόδικα του επέβαλε ποινή 6,5 χρόνων.
Εντύπωση προκαλεί η δήλωση των δικηγόρων των θυμάτων (σε τοπικό Μέσο) Φ. Κρανιδιώτη και Γ. Καλαπόδη που «μίλησαν για δίκαιη απόφαση, τονίζοντας ότι αποδείχτηκε πως ο οδηγός ήταν μεθυσμένος κι ότι εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα».
Αν όμως οι συνήγοροι των θυμάτων θεωρούν δίκαιες τις αποφάσεις που χαρακτηρίζουν αμέλεια έναν διπλό φόνο από έναν οδηγό που οδηγούσε με 20 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαίο, κατανοεί κανείς γιατί μάταια θα περιμένει να αλλάξει κάτι.
Φυσικά και αυτός ο δράστης είναι από την πρώτη στιγμή ελεύθερος, δεν παρέστη στη δίκη, ενώ και έπειτα από έξι μήνες στέρησης οδηγεί και πάλι.
Κλείνουμε αυτήν την μικρή παράθεση ενδεικτικών υποθέσεων με μια τελευταία που συνέβη τον Δεκέμβριο του 2015 στην Κρήτη μεταξύ Τυμπακίου και Μοιρών.
Γιώργος Σεβαστάκης Αφροδίτη Σεβαστάκη
Ενα θηριώδες αγροτικό με οδηγό χωρίς άδεια οδήγησης μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και διέλυσε ένα μικρό επιβατικό και μια οικογένεια.
Προκάλεσε τον θάνατο του 64χρονου εκπαιδευτικού Γιώργου Σεβαστάκη, τον θάνατο της 21χρονης φοιτήτριας κόρης του Αφροδίτης και τον βαρύ τραυματισμό της συζύγου/μητέρας Μαρίας Σεβαστάκη.
Για την υπόθεση δεν έχει ακόμη ασκηθεί δίωξη. Φυσικά ο δράστης είναι ελεύθερος.
Είχε αλκοόλ στο αίμα; Μα έχει καμιά σημασία; Είτε έχεις 0 είτε 1,9gr/Lt είναι απόλυτα πεπεισμένοι όλοι ότι είναι ένα και το αυτό.
Ατύχημα, αμέλεια, κακιά ώρα.
Καμία επίπτωση στις ποινές και τη συνολικότερη αντιμετώπιση.
Αμνήστευση των εγκλημάτων.
Προστασία της ανωνυμίας των δραστών με δρακόντιους νόμους.
Άρνηση κριτικής στις πανομοιότυπες δικαστικές αποφάσεις μη και θιγεί το κύρος της δικαιοσύνης.
Κι από τη άλλη;
Κι από την άλλη εμείς. Ο κόσμος των θυμάτων.
Αόρατοι ναι. Ανύπαρκτοι όχι.
Πρόσωπα και όχι αριθμοί. Γι αυτό δεν κρυβόμαστε και δεν κρυβουμε τα θύματα μας, όπως συμβαίνει με τους δράστες.
Γιατί εμείς είμαστε τα Πρόσωπα κι αυτοί οι αριθμοί.
Θα συναντηθούμε ξανα στις 20 του Νοέμβρη για όσους αναφέραμε παραπανω. Για τον Νίκο, τον Γιώργο,την Ιωάννα, την Βάσω, την Κυριακούλα, τον Κώστα, τον Αντώνη, την Έφη, την Αφροδίτη , τον Γιώργο. Και για τόσους άλλους.
Για να απαιτήσουμε Σεβασμό στη Μνήμη των Θυμάτων.
Γιατί χωρίς Δικαιοσύνη δεν θα υπάρξει Ειρήνη στους Δρόμους.
*γιατρός, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα»
Αναδημοσίευση απο την Εφημερίδα των Συντακτών 12/13 Νοεμβρίου 2016. Το άρθρο αποτελεί μέρος τετρασέλιδου αφιερώματος της εφημερίδας που επιμελήθηκαν η Άντα Ψαρρά και η Μαρία Δήμα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Τροχαίων Συγκρούσεων. Διαβάστε όλο το αφιέρωμα: ΕΔΩ
Στις 30 του Σεπτέμβρη στο κλειστό Δημοτικό Γυμναστήριο Χίου ξεκινά το 2ο Τουρνουά Μπάσκετ Ανδρών «Θοδωρής Τριπολίτης» που διοργανώνει ο ΒΑΟΛ Χίου στη μνήμη του αδικοχαμένου αθλητή του. Μετά την μεγάλη επιτυχία του περυσινού 1ου Τουρνουά οι κορυφαίες ομάδες του πρωταθλήματος της Α΄ Κατηγορίας Ανδρών (ΒΑΟΛ, ΟΜΗΡΟΣ, ΦΟΒ, ΝΟΘ) θα βρεθούν στο παρκέ του Κλειστού σε μια πρόβα τζενεράλε εν όψη του ξεκινήματος της νέας αγωνιστικής περιόδου.
